Tradycyjny sos sojowy powstaje w wyniku długotrwałej fermentacji ziaren soi, ziarna pszenicy lub ryżu z dodatkiem wody i soli. Sos sojowy jest jedną z najważniejszych przypraw kuchni azjatyckiej. Od XVII wieku sos sojowy znany jest również w Europie. Ze względu na recepturę i kraj pochodzenia wyodrębnia się sos sojowy japoński, chiński oraz indonezyjski. Sosy japońskie charakteryzują się stosunkowo rzadką konsystencją i są bardzo słone, nierzadko potrawy do których dodano sos japoński nie wymagają już dosalania. Sosy chińskie są bardziej gęste i wytwarzane są w postaci sosu jasnego, który dedykowany jest do przyprawiania gotowych potraw oraz w postaci sosu ciemnego, który z kolei wykorzystywany jest głównie do marynat. Ostatni z wymienionych, czyli indonezyjski sos sojowy charakteryzuje słodki smak oraz rzadka konsystencja.
Odmianą sosu sojowego, jest sos sojowo- grzybowy. W procesie jego wytwarzania dodaje się grzyby, zazwyczaj odmiany shiitake. Sos sojowo-grzybowy charakteryzuje się ciemnobrązową barwą i zdecydowanym smakiem.
Proces technologiczny warzenia tradycyjnego sosu sojowego wynosi około 6 miesięcy lub dłużej. Wskutek zapotrzebowanie na rynku na sos sojowy, powstały chemiczne metody przyspieszające jego produkcję, niestety kosztem jakości. Kupując sos sojowy należy zwrócić uwagę, czy sos jest produkowanych z zachowaniem tradycyjnych metod, czy jest mieszanką wielu związków chemicznych, ulepszaczy i konserwantów.